Zenker divertikülü kimlerde olur, nasıl tedavi edilir?
Divertikülün eksizyonu ve özefageal myotomi
Zenker Divertikülü
Tanım : Zenker divertikülü boğazda oluşan bir anormalliktir. Bu hastalıkta özefagus adı verilen yemek borusunun yanında yemek borusuyla ilişkili bir kese oluşmakta ve bu kesede yiyecek ve içeçekler birikebilmektedir. Kese dolduğunda, kese içinde biriken yiyecek ve içecekler boğaza geri kaçmakta (regurjitasyon) ve buna bağlı olarak da yutma güçlüğü (disfaji) ve/veya aspirasyona (akciğerlere yiyecek/içecek kaçması) yol açmaktadır. Kese zaman içinde yiyeceklerle dolarak genişlemektedir. Zenker divertikülü çoğunlukla olgun yaşlarda görülür ve uygun yemek yeme düzenini bozabilir ve pnömoniye (zatürre) yol açabilir. Çok ender görüldüğünden ancak doktorun kuşkulanmasıyla tanı konulabilir. Görülme sıklığı 100,000 de 2 vakadır. En sık 70-80’li yaşlarda görülmektedir.
Zenker divertikülü yemek borusundan çıkan bir keseciktir
Zenker divertikülü yemek borusunun üst kısmındaki kas sfinkterinin (kasılmayı sağlayan düzenek) bozukluğu sonucunda oluşur. Bu sfinkterin adı krikofaringeus sfinkteridir. Bu kas normalde yutkunma sırasında açılır ve yiyecek ve içeceklerin yemek borusuna girebilmesini sağlar. Bu kas çok sıkıysa ve açılmazsa, bu durumda yiyecekler boğazın aşağı kısmındaki daha zayıf bir bölgeye yönlenebilir. Zamanla bu hareket bir kese oluşmasına yol açabilir. Zenker divertikülü pulsiyon divertikülüdür, yani üzerinde kas tabakası yoktur. Kasın zayıf yerinden dışarı doğru çıkan bir balona benzetilebilir.
Ameliyat öncesi yıkanma video için lütfen tıklayınız
Zenker divertikülü yemek borusunun iki yanından temizlenerek çıkartılmaya hazırlanıyor
Zenker divertikülü kimlerde görülür? Risk faktörleri:
- İleri yaş
- Erkek cinsi
- Hiatal hernisi olanlar
- Gastroözefageal reflü hastalığı olanlar
Zenker divertikülünde hastaların yakınmaları:
- Boğazda yutkunma sırasında gargara sesi gibi ses gelmesi
- Sık sık yiyecek ve/veya içeceklerin ağıza gelmesi (reflü belirtisi gibi, ayrıca Zenker divertikülü olan hastaların bir çoğunda [%94’e kadar bildirilen oranlarda] reflü de vardır)
- Öksürük, pnömoni (zatürre)
Zenker divertikülünün tedavisi
1. Cerrahi yöntemler (ameliyat): Divertikülektomi ve krikofaringeal myotomi
2. Endoskopik minimal invaziv yöntem (cerrahi olmayan endoskopik yolla yapılan): Endoskopik stapler divertikülotomi
Zenker divertikülü eksizyonu ameliyat videosu için lütfen tıklayınız
Cerrahi yöntem genel durumu iyi olan, ameliyatı ve anesteziyi kaldırabilecek hastalarda tercih edilmesi gereken ve başarı oranı yüksek ve komplikasyon oranı düşük bir yöntemdir. Genel durumu daha bozuk olan hastalarda endoskopik yöntem de tercih edilebilir. Aşağıda iki yöntemin karşılaştırması görülmektedir.
Tedavi Komplikasyonları
Divertikülektomi ve krikofaringeal myotomi (cerrahi yöntem)
- Mortalite (%0-9.5)
- Morbidite (%4-47)
- Rekürren sinir paralizisi
- Özefagusta darlık
- Mediastinit
- Farinks ve cilt arasında fistül
- Hematom
- Özefagusta perforasyon (delinme)
Endoskopik stapler divertikülotomi
- Mortalite (%0-1)
- Morbidite (%10-31)
- Rekürren sinir parezi/paralizisi
- Kanama
- Mediastinit
- Diş travmaları ve kırıkları/diş kaybı
- Özefagusta perforasyon (delinme)
- Divertikül perforasyonu
- Servikal amfizem
- Endoskopik divertikülostomide uzun takipte %31 hastada oluşan ortak kavitede gıda birikimi saptanmıştır.
Bu sayfada ameliyat ile başarıyla tedavi ettiğim bir hastamın ameliyat fotoğraf ve videoları görülmektedir.
Sağlıklı günler dilerim
Prof. Dr Gülüm Altaca