Verici Onam Formu
Karaciğer Nakli Vericisi Onam Formu
Bu yazıda karaciğer nakli vericisi olmadan önce ameliyat hakkında hastaya verilmesi gereken bilgiler bulunmaktadır.
Bana yapılan muayene ve tetkikler sonucunda doktorlarım tarafından, karaciğer vericisi olabileceğim bana bildirildi. Yakınımın tedavisi için uygun şartlarda karaciğer nakli vericisi ameliyatı olmam gerektiği bildirildi. Yakınım ve benim için ameliyat ve ameliyat dışındaki tedavi seçenekleri, bunların etkinlikleri, olası komplikasyonları (tedavi yapıldığı için ortaya çıkabilen, tamamen önlenmesi olanaksız olan, olumsuz sonuçlar) ile ilgili olarak detaylı bilgi verildi. Olacağım ameliyat ile ilgili aşağıda belirtilen risk ve olası tehlikeler tarafıma anlatıldı.
I) Her büyük ameliyatta karşılaşılabilen komplikasyonlar
1) Tıbbi uygulamalar ile ilgili genel komplikasyonlar (bu konular genel onam formunda detaylı olarak anlatıldığı için burada tekrarlanmamıştır).
2) Anestezi uygulamalarına bağlı gelişebilecek komplikasyonlar (bu konular anestezi onam formunda detaylı olarak anlatıldığı için burada tekrarlanmamıştır).
3) Kan ve kan ürünleri kullanılması ile ilgili komplikasyonlar (bu konular kan ve kan ürünleri verilmesi ile ilgili onam formunda detaylı olarak anlatıldığı için burada tekrarlanmamıştır).
4) Kullanılacak ilaçlara bağlı komplikasyonlar
Ameliyat öncesinde, sırasında ve sonrasında kullanılması planlanan, ortaya çıkabilecek yeni durumlarda kullanılması gerekebilecek ilaçların belirli oranlarda yan ve ters etkileri olabilir. Doktorlarımın, her durumda olası yarar-olası zarar dengesini gözeterek karar vermesini bekliyor, ilaçlara bağlı komplikasyonların tamamen ortadan kaldırılamayacağını anlıyorum.
5) Kalp ile ilgili komplikasyonlar
Alınan önlemlere (kardiyoloji-kalp hastalıkları konsültasyonu ve konsültanın önerilerine uyulması) rağmen, tansiyon (kan basıncı) bozuklukları, kalp ritim bozuklukları (çarpıntı), enfarktüs (kalp krizi) gelişebilir.
6) Akciğer ile ilgili komplikasyonlar
Alınan önlemlere (göğüs hastalıkları konsültasyonu ve konsültanın önerilerine uyulması, ameliyat öncesi dönemde solunum egzersizleri, bacak toplardamarlarında pıhtı oluşup akciğere gitmesini önlemek için varis çorabı ve düşük molekül ağırlıklı heparin [kan sulandırıcı] kullanılması) rağmen, atelektazi (akciğerin sönmesi), akciğer enfeksiyonları (zatürre) ve akciğer embolisi (pıhtı atması) gibi komplikasyonlar gelişebilir.
7) Derin ven trombozu (bacak toplardamarlarında pıhtı oluşumu) ve pulmoner emboli (akciğer damarlarına pıhtı atması)
a) Ameliyat sırasında ve sonrasında hareketsiz kalmaya ve cerrahi hasara bağlı olarak toplardamar sisteminde pıhtılar oluşabilir ve oradan kopan pıhtılar akciğer embolisine (akciğeri besleyen damarlara pıhtı oturması, tıkanma) yol açabilirler. Bunun önlenmesi için, önceki maddede belirtilen önlemler alınacaktır. Ayrıca ameliyat sonrasında hastanın erken hareketlendirilmesi sağlanacaktır.
b) Ancak bu riski % 100 oranda ortadan kaldıracak bir yöntem henüz bilinmemektedir. Pulmoner emboli çok ciddi bir durum olup ölüm riski yaratmaktadır.
c) Pıhtı oluşmaması için verilen ilaçların kanama riskini az da olsa artırma riski bulunmaktadır.
8) Böbrek yetmezliği
Tedavi veya film (bilgisayarlı tomografi-manyetik rezonans görüntüleme) çekmek için kullanılan ilaçlara, genel anesteziye ve ameliyat sırasında meydana gelen tansiyon düşmelerine bağlı olarak, böbrek yetmezliği gelişebilir. Çok nadiren diyaliz (böbrek makinesi) gerekebilir.
9) Kanama
Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama olabilir. Kanamayı durdurmak için tekrar ameliyat veya anjiografi (atardamar filmi çekilip, kanayan bölgeye girişim yapılması) gerekebilir. Ameliyatın titizlikle yapılması kanama riskini azaltır ancak riskin tamamen ortadan kaldırılması tıbben olanaksızdır.
10) Enfeksiyon
a) Olası enfeksiyonlara karşı antibiyotik uygulanacaktır ancak bu uygulamanın enfeksiyon riskini ortadan tamamen kaldırması imkansızdır.
b) Bu enfeksiyonlar karın içinde, akciğerler ve solunum yollarında, idrar yollarında, yarada gelişebilir. Apse (çıban) oluşturmaları veya antibiyotik ile tedavi edilememeleri halinde tekrar ameliyat, küçük cerrahi müdahaleler veya radyolojik işlemler (ultrasonografi veya bilgisayarlı tomografi eşliğinde boşaltılmaları, dren takılması) gerektirebilirler. Yaranın açılarak iltihabın boşaltılması ve bir süre açık yaraya pansuman gerekebilir.
11) Barsak yapışıklıkları ve buna bağlı tıkanıklığı veya geç çalışması
Ameliyat sonrasında barsaklar geç çalışabilir ve hastanın ağızdan beslenmeye başlaması gecikebilir. Ayrıca ameliyat sonrası erken dönemde veya daha sonraki geç dönemlerde barsaklar arasında oluşabilecek yapışıklıklara bağlı olarak barsak tıkanıklığı gelişebilir ve bu nedenle ikincil ameliyatlar gerekebilir.
12) Fıtık oluşumu
Ameliyat sonrası yara enfeksiyonuna bağlı veya bundan bağımsız olarak kesi hattında fıtık oluşabilir ve bunun için ikinci ameliyat gerekebilir. Oluşan fıtığın içerisinde barsak boğulması oluşabilir.
II) Karaciğer vericisi ameliyatına bağlı gelişebilecek komplikasyonlar
a) Ameliyat sonrası dönemde, alınan önlemlere rağmen (bilgisayarlı tomografi ile hacim ölçümü, zayıflama, işlevsel kapasitenin duyarlı yöntemlerle ölçümü), düşük olasılık da olsa karaciğer yetmezliği gelişebilir; bu tablo hayati risk doğurabilir.
b) Ameliyat sahasına yakın bölgedeki hayati öneme sahip ana damarlarda (karaciğer veya barsaklara ait) ameliyatın kendisi veya enfeksiyona bağlı olarak tıkanma gelişebilir, bu sorun nedeni ile karaciğer yetersizliği gelişebilir, acil karaciğer nakli ihtiyacı oluşabilir, bu durum ölümcül olabilir.
c) Ameliyattan sonra karaciğer dokusundan, bağlanan safra yolundan veya fark edilmeyen herhangi bir safra kanalından safra sızıntısı olabilir ve peritonit (karın zarı iltihabı) ve/veya safra fistüllerine (karından deriye safra sızıntısına) yol açabilir. Endoskopi denilen sistem ile safra yollarına müdahale (ERCP) ve ameliyat gerekebilir. Ameliyat sahasına yakın ana safra kanalında yaralanma ya da daralma oluşabilir, bu nedenle ikincil müdahale gerekebilir. Bu durum hayati tehlike yaratabilir, tekrar ameliyat gerektirebilir, yoğun bakım tedavisi gerektirebilir ve ölümle sonuçlanabilir.
d) Ameliyatta ameliyat sahasına komşu organlarda (karaciğer, duodenum [oniki parmak barsağı], kalın barsakta) yaralanmalar olabilir ve buna bağlı ek cerrahi girişimler veya ikinci ameliyat gerekebilir. Yoğun bakıma alınması ve solunum makinesine bağlanması, kalp destek ilaçları verilmesi gerekebilir.
e) Ameliyat için karaciğer dokusu çıkarıldıktan sonra nadiren de olsa safra yolunun devamlılığını sağlamak için hastanın kendi barsağını kullanmak gerekebilir. Bu işlem için konan iç dikişlerde gevşeme veya iyileşme kusuru olması halinde karın içerisine safra sızıntısına yol açabilir, buna bağlı olarak ikincil ameliyat veya safra dreni (PTK) takılması gerekebilir veya bu birikintinin ultrasonografi ya da bilgisayarlı tomografi eşliğinde dren takılarak boşaltılması gerekebilir. Yine geç dönemde (yıllar içerisinde) safra yolunda darlık gelişebilir ve tekrar ameliyat veya safra dreni (PTK) takılmasını gerektirebilir.
f) Yapılan tetkiklerin doğruluk payı %100 değildir. Tüm görüntüleme ve incelemeler sonucunda uygun bulunarak ameliyata alınan bazı hastalarda ameliyat sırasında yeni bulgular veya ek risk saptanması durumunda verici olmaya uygun olmadığı anlaşılabilir daha ileri gidilmeksizin ameliyat sonlandırılabilir. Bu durumda hasta ve yakınları bilgilendirilecek ve uygulanabilecek alternatif tedavi yöntemleri tartışılacaktır.
Sormak istediğiniz başka şeyler varsa sorun. Ne zaman isterseniz, hatta bu formu imzaladıktan sonra bile fikrinizi değiştirme hakkınız vardır.
Özet olarak:
Ameliyatımın yaklaşık % 1-5 arasında oranında ölüm riski, yaklaşık %1-10 oranında ciddi komplikasyon riski taşıdığı açıklandı. Ameliyata alınan canlı vericinin işleminin, ameliyat sırasında saptanabilecek bulgular nedeniyle durdurulabileceği, bu olasılığın % 5-10 arasında olduğu açıklandı. Olası komplikasyon ve riskler detaylı olarak anlatıldı. Bunlar geliştiği takdirde tekrar ameliyat dahil ek tedaviler gerekebileceği, ancak bazı durumlarda salah veya tam şifaya ulaşılamayacağı bana bildirildi.
‘’Bilgilendirilmiş Onay Formu’’nun ne anlama geldiğini biliyorum.
Yukarıda yazılanları okudum, anladım. Tüm sorularıma yanıt aldım. Yapılacak ameliyat ve ameliyat sonrası karşılaşabileceğim olumsuzlukları, kullanılacak ilaçların yan etkilerini biliyorum.
Ameliyatın tehlikesini anladım. Olabilecek her türlü problem için bilgilendirildim.
Bu formda belirtilenler dışındaki herhangi bir işlemin, yalnızca hayatımı kurtarmak ya da sağlığıma gelebilecek ciddi bir zararı önlemek için gerekli olduğunda uygulanacağını anlıyorum.
Mevcut karaciğer hastalığım nedeniyle yapılacak KARACİĞER NAKLİ VERİCİSİ-VERİCİ KARACİĞERİN BİR KISMINI ÇIKARTILMASI ameliyatını tüm riskleri ile birlikte KABUL EDİYORUM.
Lütfen her sayfanın altına “okudum” ve o günün tarihini yazarak imza
Hastanın Adı-Soyadı: İmza: Tarih
Hastam ………………………………………………………….mevcut karaciğer hastalığı nedeniyle yapılacak KARACİĞER NAKLİ VERİCİSİ-VERİCİ KARACİĞERİN BİR KISMINI ÇIKARTILMASI ameliyatını tüm riskleri ile birlikte KABUL EDİYORUM.
Hasta Yakını Adı-Soyadı: İmza:
Sorumlu hekimin adı-soyadı-imzası-tarih